Avrupa’nın En Eski Evcil Köpeklerinden Biri Belirlendi

Araştırmacılar tarafınca çözümleme edilen bir köpeğe ait kemik, 17.000 sene ilkin Paleolitik dönemde yaşayan bir örneğe aitti.

Erralla humerus. a) Önden görünüm. b) Arkadan görünüm. c) Ortadan görünüm. d) Yandan görünüm.

Bask Ülkesi Üniversitesi’nin İnsan Evrimi Biyolojisi kadrosu tarafınca çözümleme edilen bir üst kol kemiği, 17.000 sene ilkin Paleolitik dönemde yaşayan bir türe ait çıktı.

Köpek, insanoğlu tarafınca evcilleştirilen ilk tür, fakat kurt evcilleştirmenin coğrafi ve zamansal kökeni münakaşa mevzusu olmaya devam ediyor.

1985 senesinde İspanya’nın Gipuzkoa ilindeki Zestoa nahiyesinde bulunan Erralla Mağarası’nda Jesus Altuna liderliğinde yürütülen bir kazıda, diğerlerinin yanı sıra kurtları, köpekleri, tilkileri ve çakalları da içeren etobur bir aile olan köpekgillerden neredeyse tüm bir kol kemiği ele geçirilmişti. Ancak o zamanlar, bu kemiğin hangi köpekgil türüne ait bulunduğunu belirlemek zordu.

(İlgili: Kurt DNA’sı, Modern Köpeklerin İki Kökeni Olduğunu Gösteriyor)

Şimdi ise Bask Ülkesi Üniversitesi’ndeki Profesör Conchi de la Rúa liderliğindeki İnsan Evrimi Biyolojisi ekibi, kemik kalıntıları üstünde derinlemesine bir çabalama yürüttü. Morfolojik, radyometrik ve genetik bir analiz, türün genetik olarak Canis lupus familiaris (evcil köpek) olarak tanımlanmasını sağladı.

Parçacık hızlandırıcı kütle spektrometresi kullanılarak karbon-14 vasıtasıyla direkt olarak tarihlendirilmesi, kemiğin günümüzden aşağı yukarı 17.410-17.096 sene öncesine ait bulunduğunu gösteriyor. Bu, Erralla köpeğinin Avrupa’nın Üst Paleolitik Çağın Magdalenian döneminde, yani en geç evresinde yaşamış olduğu demek ve bu da onu Avrupa’da şimdiye kadar mevcud en eski evcil köpeklerden biri yapıyor.

Erralla köpeği, şimdiye kadar çözümleme edilen birkaç Magdalenian köpekle aynı mitokondriyal soyu paylaşıyor. Bu soyun kökeni, Avrupa’da aşağı yukarı 22.000 sene ilkin gerçekleştirilen Son Buzul Maksimumu ile çakışan bir soğuk iklim dönemiyle bağlantılı.

Ekibin lideri Conchi de la Rúa’nın belirttiğine göre, bu sonuçlar, kurtların evcilleştirilmesinin şimdiye kadar önerilenden daha öncesinde – en azından Paleolitik avcı-toplayıcıların kurt gibi yırtıcı türlerle etkileşiminin, iklim krizinin bu döneminde buzul sığınak alanlarında (Franko-Kantabriyen gibi) artmış olabileceği Batı Avrupa’da – gerçekleşmiş olma ihtimalini artırıyor.


University of the Basque Country. 28 Kasım 2022.

Makale: Hervella, M., San-Juan-Nó, A., Aldasoro-Zabala, A., Mariezkurrena, K., Altuna, J., & de-la-Rua, C. (2022). The domestic dog that lived∼ 17,000 years ago in the Lower Magdalenian of Erralla site (Basque Country): A radiometric and genetic analysis. Journal of Archaeological Science: Reports, 103706.

Bir yanıt yazın

Your email address will not be published.