2022 yılının Kasım ayında, Türkiye’de ve dünyada dikkat çeken arkeolojik keşifleri bu listede derledik.
10- 18. Yüzyılda Ölmüş Bir ‘Vampirin’ Yüzü Canlandırıldı
Adli bilimciler, DNA kanıtlarını kullanarak 18. yüzyılda yaşamış bir ‘vampirin’ yüz rekonstrüksiyonunu oluşturdular.
18. yüzyılın sonlarında, Connecticut’ta bir adam, uyluk kemikleri çapraz bir halde doldurularak gömüldü. Bu, bölge sakinlerinin onun bir vampir bulunduğunu düşündüklerini yayınlayan bir uygulamaydı. Ancak, bu erkek ile ilgili oldukça azca şey biliniyordu. 200 yıldan fazla bir müddet sonra, DNA kanıtları insanın neye benzediğini ortaya koyuyor. (Ve evet, genetik olarak insandı.) Adli bir sanatçı, 3d yüz rekonstrüksiyon yazılımını kullanarak, insanın aleni tenli, kahverengi ya da ela gözlü, kahverengi ya da siyah saçlı ve birtakım çillere haiz bulunduğunu belirledi.
Detaylı okumak için tıklayın.
9- Bu Çocuk Kurban Edilmeden Önce Psikoaktif Kaktüs Yemiş
Peru’da gömülü bulunan eski bir kafadan alınan saç örneği, kurbanın ölmeden ilkin psikoaktif bir nebat tükettiğini ortaya koyuyor.
Binlerce sene önce, Peru’da bir çocuk ritüelin parçası olarak kurban edildi, başı boynundan kesildi ve bir tür hatıra haline getirildi. Mumyanın kafatasından koparılan tek bir saçın yeni bir analizi, çocuğun törenin bir parçası olarak kurban edilmeden ilkin psikoaktif bir kaktüs tükettiğini ortaya koyuyor. Çocuğun korunmuş başı, yeni bir çalışmada incelenen antik Nazca toplumuyla ilişkili 22 insan kalıntısından biriydi; Bu bireylerin tümü, İspanyol öncesi dönemde (MÖ 3500 – MS 476) yaşadı ve 1982’de başlayan uzun süredir süren bir arkeolojik uygulama olan Nazca Projesi esnasında kazıldıkları Peru’nun cenup kıyılarına yakın bir yere gömüldü.
Detaylı okumak için tıklayın.
8- İsveç’te Viking Çağına Ait Thor’un Çekici Tılsımı Bulundu
İsveç’te bulunan 1.000 senelik Thor’un Çekici tılsımı, eski İskandinav tanrısının kalıcı popülaritesini gösteriyor.
Oxford Üniversitesi’nde Orta Çağ Avrupa edebiyatı profesörü Carolyne Larrington, Thor’un her vakit tanınmış bir figür olduğunu, bunun kim bilir kendisinin insanoğlu ile ilgili kaygı duyduğu için bulunduğunu söylüyor. Söz mevzusu tılsım, metal döküm ve üst yüzünde komplike kabartmalı tasarımlar bulunuyor; ve yaldızlı ya da gümüşle süslenmiş olabilir, fakat arkeologlar muntazam bir halde temizleyene kadar emin olamayacaklar. Çekicin sap kısmının altında bir delik var, bu da tılsımın bir iple beraber boyuna asıldığını gösteriyor. Ancak diğer türlü bir takın da parçası olabilir.
Detaylı okumak için tıklayın.
7- Kolezyum Kazısında Antik Roma Atıştırmalıkları Bulundu
Arkeologlar, Roma’nın eski gladyatör arenası Kolezyum’daki seyircilerin zeytin, meyve ve fındıktan oluşan atıştırmalıklar yediğini keşfetti.
Arkeologlar Kolezyum’un kanalizasyonunda yaptıkları kazılarda incir, üzüm, kiraz, böğürtlen, ceviz ve daha birçok yemek parçası buldu. Arkeologlar ilaveten büyük ihtimalle arenadaki av oyunlarında kullanılmış olan ayı ve büyük kedigil kemikleri de ortaya çıkardı. Keşifler, 2.000 senelik simge yapının kanalizasyonunu inceleyen arkeologlar tarafınca yapıldı.
Detaylı okumak için tıklayın.
6- Mısır Mumyalarında Koruyucu Doğum Dövmeleri Bulundu
Mumyalara meydana getirilen bir analiz, birtakım eski Mısırlı annelerin doğum esnasında ve sonra koruma amaçlı dövmeler yaptırdığını ortaya koyuyor.
Sırtın alt bölümüne meydana getirilen dövmeler, 21. yüzyılın başlarında düşük belli kot giyen ünlüler tarafınca tanınmış hale getirilen bir moda gibi görünebilir, fakat Mısır mumyalarından elde edilmiş yeni arkeolojik kanıtlar, uygulamanın aslında üç bin yıldan daha eski bulunduğunu gösteriyor. Araştırmacılar Anne Austin ve Marie-Lys Arnette, Deir el-Medina’nın Yeni Krallık bölgesinde (MÖ 1550 – MÖ 1070), mumyalar üstündeki dövmelerin ve bölgedeki dövmeli figürinlerin, bilhassa doğum esnasında hanımları ve evlatları koruyan eski Mısır tanrısı Bes ile bağlantılı bulunduğunu keşfettiler.
Detaylı okumak için tıklayın.
5- İsrail’de 780.000 Yıllık Pişirme Kanıtları Bulundu
Balık fosilleri, ilk pişirme işleminin düşünülenden 600.000 sene daha ilkin gerçekleşmiş olabileceğini gösteriyor.
Nature Ecology and Evolution dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre, daha önce, pişirmenin ilk “kesin kanıtı” 170.000 sene ilkin Neandertaller ve erken Homo sapiens’e aitti. Atalarımızın tam anlamıyla ne vakit yemek hazırlamaya başladığı arkeologlar içinde bir münakaşa konusu. Çünkü eski bir ocak kalıntısının yalnızca ısınmak için değil, yemek hazırlamak için de kullanıldığını ispat etmek zor. Ancak mutfak sanatlarının doğuşu, insanlık tarihinde mühim bir dönüm noktasına işaret ediyor, zira yemekleri çiğnemeyi ve sindirmeyi kolaylaştırarak, dünya genelinde nihai yayılımımıza büyük katkıda bulunduğuna inanılıyor.
Detaylı okumak için tıklayın.
4- İspanya’daki Bu Eser, Bask Dilinin Kökenini Aydınlatabilir
Modern Bask dili soyundan olduğu kabul edilen Demir Çağı kabilesi Vasconların, daha ilkin büyük oranda makale kullanmadığı düşünülüyordu.
Kuzey İspanya’daki bir kerpiç evin kapısına büyük ihtimalle talih getirmesi için asıldıktan 2.000 yıldan fazla bir müddet sonra, onlarca ilginç sembolle oyulmuş reel boyutlu düz bir bronz el, bilim adamlarının dünyanın en gizemli dillerinden birinin gelişimini izlemesine destek olabilir. Eli ve yazıtlarını inceleyen uzmanlar artık bunun hem Proto-Bask dilinin en eski yazılı örneği olduğuna hem de Vasconlar ile ilgili daha ilkin bilinenlerin çoğunu “çürüten” bir keşif olduğuna inanıyor. Şimdiye kadar bilim insanları, Vascon’ların – sikkelerde bulunan kelimeler haricinde – makul bir makale diline haiz olmadıklarını ve fakat Romalıların Latin alfabesini tanıtmasından sonra yazmaya başladığını düşünüyorlardı. Ancak Vasconic olarak tanımlanan 40 karakterle yazılmış beş kelime aksini gösteriyor.
Detaylı okumak için tıklayın.
3- Sikkeler, Bu İmparatorun Gerçek Olabileceğini Gösteriyor
Uzun zamandır düzmece olduğu kabul edilen sikkeler, artık reel gibi görünüyor, bu da sikkedeki gizemli Roma liderinin var bulunduğunu gösteriyor.
1713’te ortaya çıkarılan ve uzun süredir düzmece oldukları kabul edilen birkaç Roma sikkesinin yeni bir analizi, bunların reel bulunduğunu öne sürüyor ve sikkelerden birinde tasvir edilen liderin MS 260’larda harbiden iktidarda olduğuna dair kanıtlar sağlıyor. Antik Roma tarihinin bir oldukça için, Roma darphaneleri mevcut imparatorların portrelerini içeren sikkeler bastı. 1713’te, Transilvanya’da bu türden bir sikke grubu keşfedildi, bunlardan bazılarında “Sponsianus” adıyla etiketlenmiş bir portre vardı, fakat Sponsianus isminde bir Roma imparatorunun var olduğuna dair diğer hiç bir tarihsel kayıt yok.
Detaylı okumak için tıklayın.
2- Eski Güney Amerikalılarda Neandertal DNA’sı Keşfedildi
Eski Güney Amerikalıların genomlarını araştıran bilim adamları muazzam bir keşif yaptı: Neandertaller ve Denisovalılardan DNA’nın varlığı.
Amerika, insan yerleşimini gören son kıtaydı. Artan arkeolojik ve genomik kanıtlar, komplike bir yerleşim sürecine işaret ediyor. Bu durum, bilhassa öngörülemeyen atalara ait sinyallerin kıtanın muhtelif bölgelerine ilk göçler ile ilgili kafa karıştırıcı hipotezleri ateşlediği Güney ABD için geçerli. Brezilya’nın kuzeydoğusundaki iki değişik arkeolojik alanda (Pedra do Tubarão ve Alcobaça) ortaya çıkarılan iki eski insan bireyinin DNA’sını ve kuvvetli algoritmaları ve genomik analizleri kullanan araştırmacılar, birtakım beklenmedik ve muazzam neticelerle Güney Amerika’nın derin demografik tarihini yöresel düzeyde ortaya çıkardılar. Araştırmacılar, mühim bulgular arasında, Güney Amerika’daki eski bireylerin genomlarında Neandertal atalarının kanıtlarını da keşfettiler. Neandertaller, Alt ve Orta Paleolitik dönemde Avrasya süresince mevcud soyu tükenmiş bir arkaik insan popülasyonuydu.
Detaylı okumak için tıklayın.
1- İtalya’daki Kaplıcalarda Sıradışı 24 Bronz Heykel Bulundu
İtalya’da bulunan 2.300 senelik heybetli bronz heykel koleksiyonu, Etrüskler ve Romalılar arasındaki geçişe fer tutuyor.
Toskana’da Etrüskler tarafınca inşa edilen bir hamam ağında balçık ile binlerce sene süresince korunmuş “olağanüstü” bir bronz heykel koleksiyonu keşfedildi. 24 tane heykel arasında, sıhhat tanrıçası Hygeia’nın yanında, koluna bir yılan sarılı uyuyan bir ephebe yer alıyor. Ephebe’ye (genelde 17-18 yaşında bir ergen erkek) ve Hygeia’ya yakın bir yerde bir Apollon heykeli ve evlatları ve imparatorları temsil eden bir sürü diğer heykel vardı. Araştırmacılar, buluntuların Etrüsk uygarlığından Roma İmparatorluğu’na geçiş ile ilgili zamanı tekrar yazacağını söylüyor.
Detaylı okumak için tıklayın.
