Bir oldukça teknolojinin ilk çalışmaları yıllar öncesinde yapılma bulunmasına rağmen ürün haline gelmesi ve pazarda yer bulması birçok faktöre bağlı olarak on yıllar sürebilmektedir.
Salgının başından beri başta gelişmiş ülkeler aldıkları kararlarda birçok risk ve maliyetle karşılaştılar. Bu riskleri ve maliyetleri aşmanın en mühim aracının teknoloji olduğu , bilhassa aşı geliştirme sürecinde bir kez daha anlaşılmış oldu.
2021 Sağlık Teknolojileri Açısından Tarihe Geçti
2021 yılı küresel istila sebebiyle sıhhat teknolojilerinde birçok yeniliğin uygulanmasının ve geliştirilmesinin oldukça süratli yaşandığı bir sene oldu. Aşı, deva ve tedavi yöntemlerine yönelik teknolojilerdeki insan kaynaklarının önemini artırırken hastanelerde hizmet veren malumat sistemleri hizmetlerinin ve personellerinin de önemini artırdı.
Salgın koşullarının getirmiş olduğu anormal koşullarda sıhhat hizmeti verebilmek için tıbbi personel ile beraber bilişim personelleri de bu sistemin mühim bir parçası oldu.
2021 senesinde Türkiye açıcından, sıhhat teknolojilerindeki en mühim gelişme Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı iş birliğiyle Kovid-19 için TURKOVAC aşının 2 sene gibi bir müddette geliştirilerek aşılanmaya başlaması oldu.
Diğer bir büyüme Bilkent Üniversitesi Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezinde (UNAM) Türk araştırmacılar tarafınca Kovid-19 teşhisini 10 saniyede yüzde 99 güvenirlikte yapabilen nanoteknoloji temelli “Diagnovir” isimli sistemin üretimine başlaması.
Diğer yandan uzun uzun yıllardan beri teknolojik olarak hazır bulunmasına rağmen kullanılması geciktirilen Teletıp gibi teknolojilerin kullanımının yaygınlaşması, Covid 19 sonrasında hızlıca gerçekleşti.
Bu yenilikler gelecek yıllarda birtakım teknolojilerin ön plana çıkarda Bu yazımızda 2021 senesinde faal olarak kullanılmaya başlanmış teknolojileri ve önümüzdeki on yıllarda kullanılacağını göstermiş
2021 de etkinliğini artıran olan sıhhat teknolojilerinden bazıları
Yeni İlaç Aşı geliştirme
Covid 19 aşı geliştirme süreci süratli ve yenilikçi teknojiler ile hızlıca gerçekleştirilmiş, messenger RNA (mRNA),aşılarının geliştirilmesin sağlamıştır. Geçmişteki aşı geliştirme yöntemlerine göre daha düşük maliyetlerde ve daha kısa sürelerde gerçekleşen birçok çabalama aşı ve deva teknolojilerinde zamanı bir dönem başlatmıştır. mRNA aşı teknolojisi birçok bulaşıcı rahatsızlıklarında aşılarının geliştirilmesini sağlayacağı gibi kanser içerisinde ilaçlar geliştirme için araştırmalar yapılmaktadır.
Erciyes üniversitesi ile Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı iş donanması ile tasarlanan Kovid-19 aşısı TURKOVAC aşısı ile Türkiye’de bu gelişmelere katılmıştır.
Bilkent Üniversitesi UNAM’ın altyapısında, COVID-19 Testini %99 doğruluk oranıyla 10 saniyede gerçekleştiren yeni tanı sistemi geliştirildi. Dr. Öğr. Üyesi Bülend Ortaç ve ekibi, Bilkent Holding ve Bilkent Cyberpark Teknoloji Geliştirme Bölgesi’nde etkinlik yayınlayan E-A Teknoloji’nin ortak çalışması sonucu, yeni tip koronavirüs (Kovid-19/SARS Cov2) tespitinde kullanılabilecek ‘in vitro’ bir virüs tanı sistemi geliştirildi.
Uzaktan Hasta İzleme ve Giyilebilir Cihazlar
Çoğunlukla fitness uygulamalarında kalp atış hızımız,uyku düzenleri için kullanılan cihazların gelişmesi ile diyabet, kardiyovasküler hastalıklar gibi süreğen rahatsızlıkların takibinde kullanılmaktadır Giyilebilir sıhhat teknoloji cihazları ile aralıklı glikoz testi ihtiyacını ortadan kaldırır ve bunun yerine kişinin kan şekeri seviyelerini reel zamanlı
Uzaktan Hasta İzleme Sistemleri
olarak takip eder. Bu, kullananların besin ve egzersizin anlık etkilerini görmelerine ve hayat tarzlarını buna göre şekillendirmelerine imkân tanır. Ayrıca hiperglisemi olaylarını derhal yakalayabilir.
Yaşlı bakımı, hamile seyretme , evde sağlık, uzaktan hasta izleme ve teletıp teknolojileri ile entegre çalışacak olan giyilebilir sıhhat teknolojileri gelecekte pazarda oldukça daha oldukça ürün sıhhat teknolojilerinde yer alacaktır.
Hassas Tıp , Kişiselleştirilmiş tedavi
Yapay zeka makine öğrenmesi , genomik teknolojiler ile beraber ile titiz tıp da gelişmeler hızlanmıştır. Geleneksel semptom odaklı tıp programını geliştirmek için suni zeka ve makine öğreniminin kullanılması, gelişmiş teşhisler kullanılarak daha erken müdahalelere izin verilmesi sağlanmakta, daha iyi ve daha ekonomik olarak kişiselleştirilmiş tedavilerin uygulanması sağlanabilmektedir.
Bu makale ilginizi çekebilir: Yapay Zeka, Hassas Tıp Kişiselleştirilmiş Tedaviyi Nasıl Geliştirir?
Veri depolama, işleme, değiş tokuş ve küratörlükte aynısı görülmemiş zorluklar yaşansa da, suni zeka ve makine öğrenimi tabanlı büyük veri platformlarının geliştirilmesi, yüksek hacimli verilerin hızla çözümleme edilmesini sağlama ve titiz tıp alanında inkilap yaratma potansiyeline sahiptir.
Yapay zeka makine öğrenmesi
Yapay Zeka uygulamaları, teşhis süreçleri, tedavi protokolü geliştirme, deva geliştirme, kişiselleştirilmiş tıp ve hasta seyretme ve bakımı gibi birçok sıhhat alanında uygulanmaktadır. Yapay Zeka algoritmaları, rahatsızlıkların önlenmesi ve teşhisi için elektronik sıhhat kayıtları vasıtasıyla büyük oranda veriyi çözümleme etmek için de kullanılabilir.
Yapay Zeka’nın sıhhat sistemlerinde rahatsızlıkların erken tespitinde en yaygın kullanım durumlarından biri. Başta görüntüleme teknolojileri süratli ve hata oranı oldukça düşük teşhis edebilmesi özellikleri ile hızla yaygınlaşıyor.
Hastaların dijital sıhhat verilerinden paha biçilmez içgörüler oluşturarak klinisyenlerin daha iyi klinik kararlar almasına destek olur. Yapay zeka, deva bulgu ve geliştirme sürecini kolaylaştırmaya destek olmak için deva şirketleri tarafınca da benimseniyor.
Akciğer Ultrasonunun Yorumlanmasında Yapay Zeka
Medikal nesnelerin İnterneti (İoMT)
Nesnelerin interneti (IoT) bütün cihazların birbirleriyle konuşmasını elde eden teknoloji olarak sağlıkta, hastaların acilde bekleme sürelerinin kısaltılmasından, medikal cihazların arıza takipleri gibi birçok alanda faal olduğu görülmüştür. Radyo Frekansı Tanımlama (RFID) etiketleri, kızılötesi sensörler, bilgisayarlı görme, hastane yatağı mevcudiyeti ile ilgili anlık veriler toplar
Üretim ve depolama tesislerinde bulunan RFID etiketleri ve barkodlar gibi IoT sensörleri, deva stoğuna anlık görünürlük sağlar ve bir yerden diğerine hareketini takip eder.
Sanal Gerçeklik (VR) ve Artırılmış Gerçeklik (AR)
Sanal gerçeklik ve artırılmış gerçeklik sağlıkta cerrahiden, teşhise kadar birçok alanda kullanım potansiyelini hayata geçiriyor. Hastanın anatomi ve fizyolojik görünümü ile ameliyathanede cerrahlara daha iyi çabalama ortamı yaratabilir. Artırılmış gerçeklik (AR) ve sanal gerçeklik (VR) teknolojileri tedavide kalitesinin yükseltilmesi, cerrahi süreçlerin optimizasyonu için her gün genişlemesini sürdürmektedir. Nörolojik problemlerin giderilmesi gibi sağlıkta birçok alanda sanla gerçeklik teknolojilerinin yer alması kaçınılmaz görünüyor.
Wellness, Wellbeing Teknolojileri Sağlığı ve Refahı Nasıl İyileştirebilir?
Büyük Veri ve Tahmine Dayalı Analitik
Tahmine dayalı analiz; gelecekteki olaylar ya da kararlar için öngörülerde bulunmak amacına yönelik olarak, geçmiş verilerin modellenmesi, veri madenciliği ve istatistik ile beraber suni zeka kullanılarak büyük veri analizleridir
Tahmine dayalı analitik yöntemini kullanan uzmanlar bir hastanın bu gün tedaviye verdiği yanıtı, aylar öncesinden değerlendirmesine imkân tanır. Hastada tedavinin negatif gittiğine dair emareler önceden görülebilir, tedavi yöntemlerini daha erken değiştirmelerine imkân tanır. Hastalara meydana getirilen aylarca lüzumsuz ve ağrılı tedaviden kaçınılmakta, hasta tedavi kalitesinin artması sağlanmaktadır.
Kaynaklar
https://www.medicaltechnologyschools.com/medical-lab-technician/top-new-health-technologies
https://healthcareweekly.com/health-technologies/
https://healthtechmagazine.net/article/2020/12/healthcare-tech-trends-2021-new-tools-watch
